Ý nghĩa lễ cúng ông công ông táo 23 tháng chạp

Hàng năng, ngày 23 tháng chạp âm lịch chính là ngày Táo quân cưỡi cá chép về trời nhằm trình báo mọi việc lớn nhỏ xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng, cho đến đêm Giao thừa thì Táo Quân sẽ được trở lại hạ giới để tiếp tục công việc trong coi bếp lửa của mình.

Nguồn gốc ngày lễ ông công ông táo:

Táo Quân có nguồn gốc từ 3 vị thần: Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lõa giáo Trung quốc nhưng đã được người Việt chuyển hóa thành sự tích của hai ông và một bà là: vị thần Đất, thần Nhà, thần Bếp.

Từ thời xa xưa, người dân Việt đã ngưỡng mộ về lòng chung thủy của Ông Táo và thờ cúng Ông Táo với niềm hy vọng gìn giữ bếp lửa trong gia đình luôn nồng ấm và hạnh phúc.

Quanh năm, Ông Táo đều ở trong bếp nên biết hết tất cả mọi chuyện tốt xấu của mọi người, nên để cho vua bếp phù hộ cho gia đình sang năm mới luôn gặp được nhiều điều may mắn, người Việt đã làm lễ tiễn đưa ông Táo về chầu Ngọc Hoàng.

Ý nghĩa ngày lễ ông Công ông Táo:

Ông Táo chính là vị thần cai quản mọi hoạt động của gia chủ, ông còn chính là vị thần quyết định cho sự may rủi, phúc họa của cả gia chủ, thêm vào đó, ông còn ngăn cản về sự xâm phạm của ma quỷ, giữ cho gia đình luôn bình yên. Bởi vậy, việc cúng Ông Táo mang một ý nghĩa cầu mong cho sự ấm no, đầy đủ, sau mới đến thờ thần bếp chuyên cai quản việc bếp núc.

Ông Táo khi về trời sẽ tâu với Ngọc Hoàng về việc làm ăn, cư xử của mỗi gia đình ở dưới hạ giới. Trong đó, cá chép chính là phương tiện để ông Táo cưới về trời. Vào ngày 23 tháng chạp hàng năm sau khi đã cúng lễ xong mang ra sông hay ra ao để thả, với ngụ ý “cá vượt ngũ môn” hay “cá chép hóa rồng”, cá chép luôn mang một ý nghĩa biểu tượng cho sự thăng hoa, tinh thần vượt khó, sự kiên trì và bền bỉ đi đến thành công.

Lễ vật cho ngày cúng Ông Công Ông Táo:

Lễ vật cho ngày cúng Ông Táo gồm có: mũ Công ba chiếc (gồm 2 mũ đàn ông và 1 mũ đàn bà). Chiếc mũ dành cho ông Táo thì có hai cánh chuồn; mũ dành cho bà Táo thì không có cánh chuồn. Những chiếc mũ này được trang bị với các gương tròn nhỏ lóng lánh và các giây kim tuyến đủ màu sắc sặc sỡ, thêm vào đó có: hương, đèn nến, lọ hoa tươi, đĩa ngũ quả tươi, ba bộ mũ áo, hia hài Táo Quân cùng tiền vàng. Đơn giản hơn, đôi khi người Việt chỉ cúng tượng trưng với một chiếc mũ ông Công lại kèm theo đó một chiếc áo và một đôi hia bằng giầy.

Với những đồ vàng mã như: mũ, áo, hia và một số vàng thoi bằng giấy sẽ được đốt sau khi làm lễ cúng xong cùng với bài vị cũ, sau đó người ta sẽ lập bài vị mới cho ông Táo.

Không chỉ có, người Việt còn cúng cá chép để các ông, bà Táo có được phương tiện về chầu trời, tại miền Bắc người ta còn cúng một chú cá Chép còn sống thả ở trong chậu nước với ngụ ý “Cá hóa long” tức là cá sẽ biến thành Rồng đưa ông Táo về trời. Cá chép sẽ được thả ở hồ hay ra sông sau khi làm lễ cúng xong. Còn tại miền Trung, người ta cúng một con ngựa bằng giáy với yên, cương đầy đủ. Còn ở miền Nam thì lễ vật khá đơn giản, họ chỉ cúng mũ, áo và đôi hia bằng giấy. Tùy thuộc vào từng gia cảnh, ngoài những vật lễ chính kể ở trên, người ta còn sắp mâm cỗ mặn gồm có: xôi gà, chân giò luộc, các món nấu nấm, măng,…. Hay các món chay như: trầu cau, hoa quả, giấy vàng, giấy bạc,…. Sử dụng để tiến Táo Quân.

Phong tục thờ cúng Ông Công Ông Táo:

Đối với người Việt luôn quan niệm Táo Quân sẽ lên trời và thưa với Ngọc Hoàng về sự kiện đã xảy ra trong năm vừa qua ở dưới trần gian. Bởi vậy, người Việt Nam làm lễ tiễn ông Công, ông Táo khá thịnh soạn với mong muốn có được những điều tốt đẹp nhất sẽ được thưa với Ngọc Hoàng, và những điều không may mắn hoặc không tốt sẽ được báo cáo nhẹ đi, với việc này cũng có thể là văn hóa và thói quen từ xưa truyền lại.

Lễ cúng tiễn đưa Ông Táo chầu trời được chúng vào tối của ngày 22 tháng chạp âm lịch hàng năm, bởi ngày 23 tháng chạp ông Táo đã chầu trời, nếu để sang ngày 23 tháng Chạp mới cáo lễ tiễn đưa ông Táo về trời thì e rằng Ông Táo đã không nhận được lễ vật thành tâm của gia chủ. Sau khi đã bày lễ, thắp hương và khấn vái xong, đợi cho hương tàn lại thắp thêm một hương nữa, lễ tạ rồi hãy hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ…. để thả cá chở ông Táo lên chầu Trời.

Xem thêm: Thiết kế nội thất phòng thờ Tân cổ điển bằng gỗ tự nhiên